สมาธิ ภาค ๓ (ทางที่ไร้ทาง)

มีคำกล่าวในเซนว่า

“การตรัสรู้เป็นอุบัติเหตุ แต่การฝึกฝนทำให้เราเกิดอุบัติเหตุได้ง่าย”

ในภาพยนตร์เรื่องนี้ เราจะตรวจสอบกลไกที่ทำให้การรู้แจ้งดังกล่าวเกิดขึ้นได้ง่าย

สมาธิ 3 นำเสนอภาพรวมของการปฏิบัติ 2 มิติ คือ สติ และความว่างทางจิต

สมาธิ คือการเป็นอิสระจากการยึดมั่นในตัวตนที่จำกัด อิสระจากความยึดมั่นของเรา อิสระจากความทุกข์ สาธนาหรือการปฏิบัติทางจิตวิญญาณที่นำไปสู่สมาธิมีหลักการพื้นฐาน 2 ประการ : ปราการแรก คือการชำระความยึดมั่นในตัวตนผ่านการปฏิบัติที่เปลี่ยนพลังงานออกจากความยึดมั่นในตัวตนและความคิด เมื่อพลังงานเป็นอิสระจะช่วยให้เกิดการเชื่อมต่อระหว่างกัน ความรัก และการขยายไปสู่ระดับที่สูงขึ้นในตนเองหรือจิตวิญญาณ สิ่งที่คุณคิดในฐานะ “อื่นๆ” จะถูกรวมเข้ากับตัวคุณ ตัวตนที่ยึดถือกลายเป็นเหมือนปมในระดับจิตใจที่สูงขึ้นเรื่อยๆ

ความขัดแย้ง คือการปฏิบัติใด ๆ ที่เราใช้เพื่อให้เป็นอิสระจากความยึดมั่นในตัวตนนั้นก็เป็นกระบวนการ ที่เกิดการยึดมั่นเช่นกัน เมื่อถึงจุดหนึ่ง ทุกเทคนิค ทุกแนวคิด ทุกการกระทำ ความพยายามทั้งหมดที่จะบรรลุสมาธิจะต้องถูกละทิ้งไป ผู้ภาวนาธิไม่สามารถตื่นได้ จิตที่ยึดมั่นในตัวตนไม่อาจตื่นขึ้นได้ มันสามารถช่วยให้เราลดเลิกการตอบโต้ที่ถูกควบคุมอัตตา และความสำคัญผิดในตัวตน เป็นการจัดระเบียบภายในใหม่สำหรับการตื่นตัวในระดับที่ละเอียดอ่อนและเป็นฐานราก

ประการที่สองของการปฏิบัติเรียกได้ว่าเป็นการสำรวจตนเองอย่างไม่มีรูปแบบ ซึ่งเกี่ยวกับการตระหนักรู้จิตรู้ในตนเอง ตื่นขึ้นมาตระหนักรู้ถึงทุกระดับของตัวตนหรือวิญญาณหรือความว่างในที่สุด เหมือนสองปีกของนกสาธนาทั้ง 2 ประการนี้ สติ กับ ความว่างทางใจ ช่วยนำพาผู้ปฏิบัติไปสู่สมาธิอันเป็นความล่มสลายของทวิภาวะ

เส้นทางคือคุณ และทุกอุปสรรคบนเส้นทางก็คือคุณ เส้นทางสู่สมาธิไม่ใช่เส้นทางที่คุณก้าวเท้าไปข้างหน้าอีกข้างหนึ่งเพื่อไปยังจุดหมายปลายทาง เส้นทางนี้เป็นการขจัดภาพลวงตา การตื่นขึ้นเพื่อรู้ว่าใครเป็นใคร ที่ไหน และอย่างไร

• 

  Samadhi ตอนที่ 1 “มายา ภาพลงตาแห่งตนเอง”

• 

  Samadhi ตอนที่ 2 (มันไม่ใช่อย่างที่คุณคิด)